ამბიციურმა, საზრიანმა და ინტელექტუალმა – თუმცა საოცრად ღარიბმა შოტლანდიელმა ბიჭმა, ენდრიუ კარნეგიმ მშობლიური შოტლანდია 12 წლის ასაკში დატოვა და ამერიკაში გადავიდა.
თავდაპირველად მისი მიზანი მხოლოდ და მხოლოდ საკვების მოპოვება და თავის გატანა იყო. ალბათ, ძნელად თუ წარმოიდგენდა, რომ ემიგრაცია სათავეს მის ცხოვრებაში რაღაც უფრო მასშტაბურსა და დიდს დაუდებდა.
წლების შემდეგ, სამუშაოს მაძიებელი კარნეგი მსოფლიოს უმდიდრესი ადამიანი გახდება და მისი ეპოქის ზოგიერთი სხვა ბიზნესმაგნატებისგან განსხვავებით, კარნეგი ისეთივე გულუხვი იქნება სხვების მიმართ, როგორც მისი მთავარი გადაწყვეტილება – გარდაცვალების შემდეგ მთელი მისი ქონების დათმობის შესახებ.
ენდრიუ კარნეგი 1835 წლის 25 ნოემბერს მოკრძალებულ ორსართულიან კოტეჯში, შოტლანდიაში დაიბადა. მისი მამა ხელოსანი, ხოლო დედა მკერავი იყო. ენდრიუ სამი დაძ-ძმიდან ყველაზე უფროსი იყო.
კარნეგები იზიარებდნენ ვიწრო კოტეჯის პირველ სართულს სხვა ოჯახთან ერთად და მხოლოდ ერთ ოთახში ცხოვრობდნენ. თავდაპირველად ოჯახის უფროსი – ენდრიუს მამა ფინანსებს არ უჩიოდა. ოჯახს შეეძლო შვილებისთვის საკვები და განათლება მიეცათ. თუმცა, 1840-იანი წლების დასაწყისში კარნეგის ოჯახი მძიმე ეკონომიკურ მდგომარეობაში აღმოჩნდა.
გაჭირვებასთან საბრძოლველა კარნეგის დედა საკონდიტრო ნაწარმს აცხობდა და ყიდდა. დედას ენდრიუ ეხმარებოდა. ცხობასთან ერთად, მან ფეხსაცმლის კერვა დაიწყო და საბოლოოდ ოჯახის მთავარი მარჩენალი გახდა.
ახალგაზრდა მეწარმე
ენდრიუ კარნეგის სამეწარმეო უნარები ადრეული ასაკიდანვე გამოიკვეთა. მაგალითად, ის კურდღლებსა და მტრედებს ამრავლდებდა და ყიდდა. 10 წლის ასაკში დედის სასურსათო მაღაზიის ანგარიშებსაც აწარმოებდა და გვერდით მარცვლეულობას ყიდდა.
მიუხედავად იმისა, რომ მან სკოლაში მხოლოდ რამდენიმე წელი იარა, მომავალ მაგნატს კარგად ესმოდა მათემატიკა და იცოდა ანგარიში. ბიძამ კი წიგნების სიყვარული ასწავლა.
“1840-იან წლებში მისი ოჯახი ხშირად, შიმშილის დასავიწყებლად ადრე იძინებდა,“ – წერს ერთ-ერთი გამოცემა. სწორედ ეს გახდა ოჯხის ემიგრაციში წასვლის მიზეზი.
1847-1848 წლების ზამთარში წყვილმა გაყიდა თავისი ნივთები, ისესხეს ფული და შვილებთან ერთად ამერიკაში გადასახლდნენ. ნიუ-იორკამდე მისასვლელად მათ 50 დღე დასჭირდათ.
პირველი სამსახური
ბევრი წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ, ამერიკაში შიმშილისგან თავის დახსნა ისევ ენდრიუს დედამ მოახერხა – ის კარდაკარ დადიოდა და მის შეკერილ ფეხსაცმლებს ყიდდა. ასე, კვირაში დაახლოებით 4 დოლარის გამომუშავება შეეძლო.
მალე პატარა ენდრიუ შოტლანდიელის საკუთრებაში არსებულ Anchor Cotton Mills-ში მუშაობა დაიწყო. დღეში 122 საათი, კვირაში ექვსი დღე მუშაობდა. ანაზღაურების სახით კი ყოველ კვირას 1,20 დოლარს უხდიდნენ.
ამასობაში მამამ ოჯახი მიატოვა და სამშობლოში დაბრუნდა.
საბედნიეროდ, ახალგაზრდა კარნეგიმ მიიპყრო შოტლანდიელი ბობინების მწარმოებლის ჯონ ჰეის ყურადღება, რომელმაც იგი ორთქლის ძრავის მოსავლელად დაიქირავა. მოზარდს ხელფასი გაუზარდა და ახლა კვირაში 2 დოლარს უხდიდა.
მაგრამ სამუშაო ისეთი მძიმე იყო, რომ კარნეგიმ მოგვიანებით აღიარა – ის ხშირად სიკვდილს ნატრობდა. იხილეთ სრულად
მასალის გამოყენების პირობები
