ხუთშაბათი, ნოემბერი 7, 2024
spot_img
მთავარისაკითხავი ისტორიები"მას ქალები დღესაც სთხოვენ შვილის გაჩენას..." - ქართული მეგალითების საიდუმლო

“მას ქალები დღესაც სთხოვენ შვილის გაჩენას…” – ქართული მეგალითების საიდუმლო

მარ­თა­ლია, მე­გა­ლი­თე­ბის თემა ახა­ლი არ არის, თუმ­ცა რაც უფრო ძველ­დე­ბა, მე­გა­ლი­თე­ბის სა­ი­დუმ­ლოც მით უფრო ღრმავ­დე­ბა. ორად იყო­ფა იმ მეც­ნი­ე­რე­ბის აზ­რიც, რომ­ლე­ბიც მუ­შა­ო­ბენ ამ სა­კი­თხზე. ნა­წი­ლის აზ­რით, მე­გა­ლი­თე­ბი უკვე გამ­ქრა­ლი ან არა­მი­წი­ე­რი ცი­ვი­ლი­ზა­ცი­ე­ბის აგე­ბუ­ლია, ნა­წი­ლი კი ფიქ­რობს, რომ ასე­თი გრან­დი­ო­ზუ­ლი ნა­გე­ბო­ბე­ბი პირ­ველ­ყო­ფი­ლი, მარ­ტი­ვი ტექ­ნი­კით აშენ­და, თუმ­ცა მშე­ნებ­ლო­ბას გა­ნუ­ზომ­ლად დიდი რა­ო­დე­ნო­ბის მუ­შა­ხე­ლი დას­ჭირ­და. ასეა თუ ისე, ალ­ბათ, კი­დევ მრა­ვა­ლი სა­უ­კუ­ნე გავა სა­ი­დუმ­ლოს ამოხ­სნის ძი­ე­ბა­ში. სამ­ცხე-ჯა­ვა­ხეთ­ში, მკვლე­ვა­რი კუ­კუ­რი მეტ­რე­ვე­ლი პრაქ­ტი­კუ­ლად ერ­თა­დერ­თი ადა­მი­ა­ნია, ვინც არა მხო­ლოდ მეც­ნი­ე­რუ­ლად იც­ნობს მე­გა­ლი­თურ კულ­ტუ­რას, არა­მედ ათე­უ­ლი წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში სამ­ცხე-ჯა­ვა­ხე­თის ყვე­ლა მე­გა­ლი­თი ფე­ხით მო­ი­ა­რა. ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე მას­შტა­ბუ­რი ქარ­თუ­ლი მე­გა­ლი­თის, აბუ­ლის ცი­ხის კე­დე­ლი, რო­მელ­მაც ათას­წლე­უ­ლებს გა­უძ­ლო, სამ­წუ­ხა­როდ, სწო­რედ მის თვალ­წინ გა­და­იქ­ცა.

რა საფრ­თხე ემუქ­რე­ბა ქარ­თულ მე­გა­ლი­თებს? ძა­ლი­ან ბევ­რი, მათ დრო ანად­გუ­რებთ, მას­თან ერ­თად კი სა­ხელ­მწი­ფოს და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბამე­გა­ლი­თებ­ზე მი­ნიშ­ნე­ბაც არ არის, რომ ისი­ნი ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რის ძეგ­ლე­ბია და სა­ხელ­მწი­ფო იცავს. ეს აგუ­ლი­ა­ნებს ე.წ. ვე­ლურ ტუ­რიზმს, რო­მე­ლიც მე­გა­ლი­თებს ანად­გუ­რებს. გარ­და ამი­სა, მე­გა­ლი­თუ­რი ნა­გე­ბო­ბე­ბი შავი არ­ქე­ო­ლო­გი­ის მსხვერ­პლიც ხდე­ბა. მათ შო­რის ყორ­ღა­ნე­ბიც, რომ­ლე­ბიც ასე­ვე გრან­დი­ო­ზუ­ლი ქვე­ბით შენ­დე­ბო­და და­ახ­ლო­ე­ბით 4-5 ათა­სი წლის წინ. ბოლო ასეთ მსხვერ­პლად ახ­ლა­ხან ნი­ა­ლის ხე­ვის 5-4-ათას­წლო­ვა­ნი ყორ­ღა­ნი იქცა, სა­ი­და­ნაც ვე­რა­ვინ გა­ი­გებს, შავ­მა არ­ქე­ო­ლო­გებ­მა რა გან­ძი წა­ი­ღეს.

მძი­მე სა­ნა­ხა­ვია სამ­ცხე-ჯა­ვა­ხე­თის ყორ­ღა­ნე­ბის ძარ­ცვა, გან­სა­კუთ­რე­ბით თუ გა­ვიხ­სე­ნებთ, რომ ყორ­ღა­ნე­ბი და­ახ­ლო­ე­ბით 4-5 ათა­სი წლი­საა და სწო­რედ მათ­შია მო­პო­ვე­ბუ­ლი თრი­ა­ლე­თის ზღაპ­რუ­ლი კულ­ტუ­რის ნი­მუ­შე­ბი. მა­გა­ლი­თად, თრი­ა­ლე­თის თასე­ბი. ხომ შე­იძ­ლე­ბა მძარ­ცვე­ლებს მსგავ­სი რამ წა­ე­ღოთ?

– ყორ­ღა­ნე­ბის ძარ­ცვა და­ახ­ლო­ე­ბით გა­სუ­ლი სა­უ­კუ­ნის 30-იანი წლე­ბი­დან და­ი­წყო, რაც არ­ქე­ო­ლო­გი ბო­რის კუფ­ტი­ნი თრი­ა­ლე­თის კულ­ტუ­რის არ­ქე­ო­ლო­გი­ურ კვლე­ვას შე­უდ­გა და თით­ქმის 5000 წლის ცი­ვი­ლი­ზა­ცი­ის ნი­მუ­შე­ბი აღ­მო­ა­ჩი­ნა. თუმ­ცა შავ­მა არ­ქე­ო­ლო­გი­ამ გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მას­შტა­ბე­ბი ბოლო ათე­ულ წლებ­ში მი­ი­ღო, რო­დე­საც იძარ­ცვე­ბა არა მხო­ლოდ ყორ­ღა­ნე­ბი, არა­მედ სხვა ის­ტო­რი­უ­ლი ძეგ­ლე­ბიც. ეს არ მიკ­ვირს, რად­გან ჩვენ შავი არ­ქე­ო­ლო­გე­ბის­გან დაც­ვის კა­ნო­ნე­ბი, ფაქ­ტობ­რი­ვად, არ გაგ­ვაჩ­ნია. არც მე­გა­ლი­თებ­ზე სა­ხელ­მწი­ფოს ზრუნ­ვა ჩანს. ჩვენს ვერც ერთ მე­გა­ლით­ზე ვერ ნა­ხავ წარ­წე­რას, რომ ეს ნა­გე­ბო­ბა სა­ქარ­თვე­ლოს ის­ტო­რი­ის სა­კუთ­რე­ბაა და სა­ხელ­მწი­ფო იცავს. ეს მცი­რედ მა­ინც შე­ა­ჩე­რებ­და ვე­ლუ­რი ტუ­რიზ­მის მოქ­მე­დე­ბას, რო­მელ­მაც არ იცის, რამ­ხე­ლა ზი­ანს აყე­ნებს მე­გა­ლი­თებს, რო­დე­საც ქვებს შლის. განა მხო­ლოდ ტო­ნი­ა­ნი ქვე­ბით შენ­დე­ბო­და მე­გა­ლი­თე­ბი, მათ­ში კედ­ლებს შო­რის და მათ გა­სა­მაგ­რებ­ლად უამ­რა­ვი მომცრო ქვა იყო ჩაყ­რი­ლი. მრა­ვა­ლი წე­ლია ამა­ოდ ვთხოვ კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტროს მე­გა­ლი­თებ­ზე ამ­კრძა­ლა­ვი ფირ­ნი­შე­ბის გა­კე­თე­ბას. ისიც კი ვუ­თხა­რი, თუ თქვენ არა გაქვთ სა­შუ­ა­ლე­ბა, ფირ­ნი­შებს თა­ვად და­ვამ­ზა­დე­ბი­ნებ-მეთ­ქი, მაგ­რამ მი­თხრეს, კა­ნო­ნი კრძა­ლავს, თუ ამას გა­ა­კე­თებ, და­ის­ჯე­ბიო.

– გა­მა­ოგ­ნე­ბე­ლია დრო­ნე­ბით გა­და­ღე­ბუ­ლი მე­გა­ლი­თე­ბის ნახ­ვა – გრან­დი­ო­ზუ­ლი ლო­დე­ბის სი­მეტ­რია აჩ­ვე­ნებს, რომ მშე­ნებ­ლე­ბი კარ­გად იც­ნობ­დნენ გე­ო­მეტ­რი­ას ან მა­თე­მა­ტი­კას. უძ­ვე­ლე­სი ასუ­რუ­ლი წარ­წე­რე­ბი გვე­უბ­ნე­ბა, რომ ამ ად­გი­ლებ­ში ცხოვ­რობ­და დი­ა­ო­ხის ტომი, რომ­ლის გამ­გებ­ლო­ბა დღე­ვან­დელ თურ­ქე­თის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე ვრცელ­დე­ბო­და.

– მსგავ­სი მე­გა­ლი­თე­ბი თურ­ქეთ­ში მარ­თლაც არის. ისი­ნი თით­ქმის ყვე­ლა კონ­ტი­ნენტზეა და ყვე­ლას მშე­ნებ­ლო­ბა სა­ვა­რა­უ­დოდ ერთ ეპო­ქა­შია წა­მო­წყე­ბუ­ლი: ქრის­ტეს და­ბა­დე­ბამ­დე და­ახ­ლო­ე­ბით 10000 წლის წინ. ზოგი მეც­ნი­ე­რი მათ გა­და­შე­ნე­ბულ ცი­ვი­ლი­ზა­ცი­ებს მი­ა­წერს, თუმ­ცა, ზო­გის მტკი­ცე­ბით მე­გა­ლი­თე­ბი პირ­ველ­ყო­ფი­ლი მარ­ტი­ვი ტექ­ნი­კი­თაა ნა­გე­ბი, ოღონ­დაც აუ­რა­ცხე­ლი მუ­შა­ხე­ლის ხარ­ჯზე. მე რაც უფრო ბევ­რი მე­გა­ლი­თი მო­ვი­ა­რე, მით უფრო უამ­რა­ვი კი­თხვა და­მე­ბა­და. გა­აგ­რძლეთ კი­თხვა

მასალის გამოყენების პირობები
author avatar
SheniGanatleba.ge
#drpkhakadze
მსგავსი პოსტები
ბუდაპეშტის 7 ყველაზე ისტორიული ყავის სახლი და კაფე

ბუდაპეშტის 7 ყველაზე ისტორიული ყავის სახლი და კაფე

5 November, 2024
3 გზა ჭარბწონიანობისა და სიმსუქნის თავიდან ასაცილებლად

3 გზა ჭარბწონიანობისა და სიმსუქნის თავიდან ასაცილებლად

ნოემბერი 7, 2024
რადიო “პოზიტივის” დღის ამბები

რადიო “პოზიტივის” დღის ამბები

7 ნოემბერი 2024
ჩაშენებული მაცივრის დადებითი და უარყოფითი მხარეები

ჩაშენებული მაცივრის დადებითი და უარყოფითი მხარეები

ნოემბერი 7, 2024
მეფუტკრეობის ტრადიცია და საფუტკრეების დამზადების წესი

მეფუტკრეობის ტრადიცია და საფუტკრეების დამზადების წესი

ნოემბერი 6, 2024
თელავში ერეკლე მეორის დაბადების დღე, “ერეკლეობა”, იგივე თელავქალაქობა აღინიშნება

თელავში ერეკლე მეორის დაბადების დღე, “ერეკლეობა”, იგივე თელავქალაქობა აღინიშნება

ნოემბერი 7, 2024
21 მარტის ასტროლოგიური პროგნოზი

21 მარტის ასტროლოგიური პროგნოზი

მარტი 21, 2024
მწვანე ლობიოს კონსერვი ზამთრისთვის

მწვანე ლობიოს კონსერვი ზამთრისთვის

ოქტომბერი 30, 2024
კილიან მერფის კარიერა და ცხოვრების უცნობი დეტალები

კილიან მერფის კარიერა და ცხოვრების უცნობი დეტალები

ოქტომბერი 31, 2024
წესები, რომლებიც უცხო ქვეყანაში უნდა გავითვალისწინოთ

წესები, რომლებიც უცხო ქვეყანაში უნდა გავითვალისწინოთ

7 ნოემბერი 2024
ლიბრეს ერთკვირიანი აქცია – სპეციალური შეთავაზება მომხმარებლებს

ლიბრეს ერთკვირიანი აქცია – სპეციალური შეთავაზება მომხმარებლებს

ნოემბერი 7, 2024
საქართველოს სავალუტო რეზერვები $1 მილიარდით შემცირდა — 2024 წლის ოქტომბრის მონაცემები

საქართველოს სავალუტო რეზერვები $1 მილიარდით შემცირდა — 2024 წლის ოქტომბრის მონაცემები

ნოემბერი 7, 2024
პროდუქტები რომელიც პოზიტიურად განგაწყობთ და შემოდგომის მელანქოლიის დაძლევაში დაგეხმარებათ

პროდუქტები რომელიც პოზიტიურად განგაწყობთ და შემოდგომის მელანქოლიის დაძლევაში დაგეხმარებათ

ოქტომბერი 7, 2024

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

spot_img

ხშირად ნახვადი