რა არის საშუალო ხელფასი ევროკავშირისა და ევროზონის ქვეყნებში? რომელი პროფესიები ითვლება ყველაზე მაღალანაზღაურებად? სად არის ხელფასები დაბალი და სად მაღალი და რატომ? ამის შესახებ მიმოხილვას ევრონიუსი ავრცელებს.
ევროკავშირის შრომის კანონმდებლობა ერთ-ერთ ყველაზე მკაცრად ითვლება. იგი განსაკუთრებულ აქცენტს აკეთებს სამუშაო პირობებსა და მუშაკთა უფლებებზე, დისკრიმინაციასთან ბრძოლასა და სამუშაო უსაფრთხოებაზე. თუმცა, როდესაც საქმე ეხება ხელფასებს, არსებობს განსხვავება ქვეყნებს შორის, გავლენას ახდენს სხვადასხვა ფაქტორები: ეკონომიკის მდგომარეობა და შრომის ბაზარი, ინფლაცია, მოთხოვნის დონე და ა.შ.
ევროსტატის მონაცემებით, 2022 წელს საშუალო წლიური ხელფასი მერყეობდა 106 839,33 ევროდან (შვეიცარია) 12 923,66 ევრომდე (ბულგარეთი).
(შვეიცარია ფორმალურად არ არის ევროპის ეკონომიკური ზონის ნაწილი, მაგრამ აქვს მისი წევრის ყველა უფლება და მოვალეობა, მათ შორის ვალდებულება უზრუნველყოს ევროკავშირის მოქალაქეებისთვის თავისუფალი წვდომა შრომის შიდა ბაზარზე და შვეიცარიის მოქალაქეების უფლება თავისუფლად იმუშაონ EEA-ში.)
შვეიცარიის შემდეგ, ისლანდიამ მეორე ადგილი დაიკავა ყველაზე მაღალი ხელფასის მქონე ქვეყნების რეიტინგში (81 942 ევრო). საუკეთესო სამეული ლუქსემბურგმა (79 903 ევრო) დაასრულა. შემდეგია ნორვეგია (74 506 ევრო) და ბელგია (70 297 ევრო).
მუშებს ყველაზე ნაკლებ ანაზღაურებას იღებენ ბულგარეთში (12 923 ევრო), რუმინეთში (14 500 ევრო), ხორვატიაში (17 842 ევრო), უნგრეთში (18 274 ევრო) და პოლონეთში (18 114 ევრო).
ევროსტატი ამ ანგარიშში აღნიშნავს, რომ საშუალო საათობრივი ხელფასი ევროკავშირში 30,5 ევრო იყო. უშვილო მუშების საშუალო წლიური ხელფასი 26136 ევრო იყო. დასაქმებული წყვილები ორი შვილით იღებდნენ საშუალოდ 55573 ევროს წელიწადში.
გენდერული ანაზღაურების სხვაობა ევროკავშირის მასშტაბით 2021 წელს იყო 12.7%, ბლოკის სხვა ქვეყნებთან შედარებით ყველაზე დიდი სხვაობა ესტონეთშია 20.5%. ყველაზე მცირე კი ლუქსემბურგში – 0,2%. თუმცა, ევროკომისიის მონაცემებით, გენდერული ანაზღაურების სხვაობა 2023 წელს 13%-მდე გაიზარდა. ჯერ კიდევ 2020 წელს ევროკომისიამ გამოაცხადა სტრატეგია, რომელიც მიზნად ისახავს 2025 წლისთვის ამ პრობლემის მოგვარებას.
საშუალო წლიური წმინდა ხელფასები ოდნავ გაიზარდა ბოლო წლებში როგორც ევროკავშირში, ასევე ევროზონაში, მაგრამ არა ისე, როგორც მოსალოდნელი იყო. ეს დიდწილად განპირობებულია შრომის პროდუქტიულობის შენელებით, განსაკუთრებით გლობალური ფინანსური კრიზისის შემდეგ, მიუხედავად იმისა, რომ ეკონომიკური ზრდა დაფიქსირდა ევროპის ეკონომიკურ ზონაში.
ევროპაში დასაქმების ყველაზე მაღალანაზღაურებადი სექტორებია ფინანსები, დაზღვევა, ელექტროენერგია, სამთო მოპოვება, საინფორმაციო ტექნოლოგიები, საცალო ვაჭრობა და განათლება. ყველაზე დაბალი ანაზღაურებადია ადმინისტრაციული უზრუნველყოფა, სასტუმრო ბიზნესი და მშენებლობა.
რატომ არის ხელფასები ასე მაღალი შვეიცარიასა და ისლანდიაში?
შვეიცარიაში მაღალი ხელფასები განპირობებულია საბანკო და ფინანსური მომსახურების სექტორის მდგომარეობით. გარდა ამისა, იქ, ევროკავშირისა და ევროპის ეკონომიკური ზონის სხვა ქვეყნებთან შედარებით, გადასახადები გაცილებით დაბალია – 20%-დან 35%-მდე.
ისლანდიაში ხელფასები იზრდება იმის გამო, რომ კერძო სექტორში დასაქმებულთა დიდი ნაწილი კოლექტიური ხელშეკრულებებით მუშაობს.
გარდა ამისა, ისლანდია იმ ქვეყნების სიაშია, სადაც ცხოვრება ყველაზე ძვირია და მუდმივად მაღალი ინფლაციაა. ეს უბიძგებს დასაქმებულებს მოითხოვონ უფრო მაღალი ხელფასები ფასების ზრდის შესაბამისად. 2019 წლის მარტიდან ისლანდიაში 326 შრომითი ხელშეკრულება გაფორმდა, მუშათა 90%-ზე მეტი პროფკავშირებს მიეკუთვნება.
როგორც შვეიცარიაში, ლუქსემბურგის ბანკების უმეტესობაში დასაქმებულია მაღალკვალიფიციური, გამოცდილი და მოთხოვნადი თანამშრომლები, რომლებიც იღებენ სოლიდურ ანაზღაურებას. მათ შორის ბევრი ექსპატია.
წყარო „კომერსანტი“
მასალის გამოყენების პირობები
